امشب شب شهادت صادق آلپیامبر است
شبی كه خورشید مدینه دانش، چهره فروزانِ اهل بیت و وارثِ علومِ رسالت
در ظلمتكده دورانِ منصور، به خونِ دل نشست . . .
ابوعبدالله جعفر بن محمد صادق (به عربی: ابو عبدالله جعفر بن محمدٍ الصّادق) (17 ربیعالاول 83–25 شوال 148) معروف به امام صادق یا امام جعفر صادق[نكته 1] مشهور به رئیس مذهب جعفری و همینطور رئیس مذهب شیعه [1] و امام ششم شیعیان دوازده امامی و امام پنجم شیعیان اسماعیلی بعد از پدرش محمد باقر و قبل از پسرش موسی كاظم میباشد. او از جانب پدر از نسل علی بن ابیطالب و از جانب مادرش امفروه از نسل ابوبكر میباشد. جعفر صادق در 17 ربیعالاول 83 هجری قمری (702-703 میلادی[2]) در مدینه به دنیا آمد و در 25 شوال 148 هجری قمری در سن 65 سالگی در مدینه توسط منصور دوانیقی، خلیفه عباسی مسموم شد.[3] او بیشترین سال عمر را در میان یازده امام اول شیعیان داشتهاست. محل دفن وی كنار قبر پدرش در قبرستان بقیع شهر مدینهاست.
او در سن 31 سالگی پس از مرگ پدرش به امامت رسید. امامت او همزمان با سالهای پایانی حكومت بنی امیه و سالهای آغازین حكومت بنی عباس بود. به علت ضعف و عدم استقرار نظام سیاسی، وی فرصت بسیار مناسبی برای فعالیت فرهنگی و مذهبی به دست آورد. از سوی دیگر نیز عصر وی زمان جنبش فرهنگی و فكری و برخورد فرق و مذاهب گوناگون در جهان اسلام بود. زمینه فعالیت به گونهای برای وی فراهم بود، كه بیشترین احادیث شیعه در تمام زمینهها از جعفر صادق نقل گردیده و مذهب تشیع به نام مذهب جعفری خوانده میشود فقه شیعه نیز عمدتاً بر روایات بهجای مانده از او مبتنیست، به همین جهت مكتب فقهی شیعیان دوازده امامی را مذهب جعفری نیز مینامند.
مسئله جانشینی بعد از جعفر صادق زمینه گسست بین شیعیان را فراهم كرد. كسانی كه معتقد بودند پسر ارشد صادق، اسماعیل كه قبل از پدرش مرد، امام ششم میباشد به نام اسماعیلی معروف شدند. گروه دیگری كه سومین پسر صادق، موسی كاظم را امام بعدی میدانند به نام شیعه جعفری یا شیعه دوازده امامی معروف شدند. این گروه اكثریت شیعه را تشكیل میدهند.